Vijf vragen over Feyenoord City: komt dat nieuwe stadion er überhaupt ooit?

Recent werd bekend dat de komst van een nieuw Feyenoordstadion met weer een jaar is uitgesteld. Het nieuwe stadion, binnen het Feyenoord City project, zou pas in 2025 in gebruik genomen kunnen worden. Met de nieuwe vertraging is de vraag gerechtvaardigd: komt dat nieuwe stadion er überhaupt ooit?

Begin december concludeerden de directies en Raden van Commissarissen van zowel het stadion als de BVO Feyenoord dat er nog veel werk te doen is. Het leidt er toe dat, bij eventueel groen licht, het stadion niet in 2024 maar in 2025 de deuren zal openen.

Feyenoordverslaggever Dennis van Eersel sprak in de afgelopen maanden met de nodige insiders en beantwoordt vijf vragen over de stand van zaken rondom Feyenoord City: “2020 wordt het jaar van de waarheid voor Feyenoord City.”

Gaat er in 2020 (eindelijk) een besluit genomen worden over Feyenoord City?
Het is belangrijk om een scheiding te maken waar we het over hebben als het gaat over ‘Feyenoord City’. Enerzijds is er het nieuwe stadion en anderszijds gaat het over de gebiedsontwikkeling op Rotterdam Zuid. Die gebiedsontwikkeling drijft wel op de kurk van het nieuwe stadion, dus de aanpak van het gebied zal zonder stadion mogelijk beperkt blijven tot wat nieuwbouw. Dat hangt sterk af van het stadiondossier in het hele plan, waar dit artikel zich ook op focust.

Over het nieuwe stadion wordt in 2020 een knoop doorgehakt. Het jaar wordt door diverse mensen rondom de club zelfs gezien als ‘het jaar van de waarheid’. Om in de juiste beeldspraak te blijven: Wat betreft het stadion ligt de bal momenteel bij de voetbalclub. Al in het begin van het nieuwe jaar zal de directie van Feyenoord hun besluit van doorgaan of stoppen voorleggen aan hun Raad van Commissarissen.

En wat gaat Feyenoord dan besluiten?
Simpel gezegd zijn er twee logische opties: Doorgaan of stoppen. En dat besluit hangt af van drie speerpunten: het doorberekenen van de business case, de beschikbare bouwsom en of het Definitief Ontwerp voldoet aan de eisen van de club.

Momenteel wordt de business case van het stadion in Feyenoord City doorgerekend. De club wil dat hieruit blijkt dat het spelersbudget, bij ingebruikname van het nieuwe stadion, met minimaal 25 miljoen euro (met opwaarts potentieel) omhoog gaat. Het gaat dan niet om een garantie, want garanties bestaan in de financiële wereld niet, maar om de doorberekening van financiële experts.

Tegelijk wordt het Definitief Ontwerp beoordeeld in relatie tot het programma van eisen en de beschikbare bouwsom. Het meerdere keren uitstellen van de bouwplannen zorgt ervoor dat, vanwege inflatie, de bouwkosten alleen maar verder zullen stijgen. Het is de vraag of het project binnen de – door Feyenoord vastgestelde – 365 miljoen aan bouwkosten kan worden afgerond.

En dat raakt speerpunt drie. Het bijstellen van het ontwerp om binnen de kosten te blijven, zorgt er mogelijk voor dat de uitvoering niet meer oplevert wat Feyenoord wenst: een stadion dat financieel, functioneel, iconisch en boven alles goed is voor Feyenoord.
Als uit alle doorberekeningen blijkt dat het huidige plan de club niet oplevert wat het nodig denkt te hebben, is de kans aanzienlijk dat Feyenoord in januari besluit om de stekker te trekken uit wéér een stadionplan. Als Feyenoord besluit om door te gaan versterkt het de zoektocht naar investeerders om eigenaar van dat nieuwe stadion te worden.

Wat gebeurt er met Feyenoord als het de stekker uit het project trekt?
Het is bekend dat met name het Stadion Feijenoord al flink wat investeringen heeft gedaan voor het project Feyenoord City. Zij zullen de meeste pijn voelen van dat besluit en uiteraard raakt dat ook de voetbalclub.

Als het project stopt zit het Stadion Feijenoord nv met een behoorlijke schuld aan de Amerikaanse investeringsbank Goldman Sachs. Sinds december 2018 staat het stadion garant bij de lening van 17,5 miljoen euro, waarbij De Kuip en de exploitatie als onderpand dienen.

De voetbalclub stelt alles in het werk om in die situatie, zo snel mogelijk zelf eigenaar van het stadion te worden. Feyenoord heeft daar financiële middelen voor nodig, die dus niet in het eerste elftal gestoken kunnen worden. Als er al klappers worden gemaakt op transfergebied, zullen die dus wederom niet (volledig) gebruikt kunnen worden om nieuwe impulsen te geven aan de kwaliteit van de selectie van het eerste elftal.

Op korte termijn lijken vooral de supporters van Feyenoord de komende jaren weer op de blaren te moeten zitten, met een elftal dat niet om de prijzen mee zal kunnen strijden.

Hoe gaat Feyenoord proberen financiële klappen op te vangen?
Het zou van slechte bestuurskunde getuigen als Feyenoord niet al heeft nagedacht over dit scenario en welke actie er wordt ondernomen om te zorgen dat de club niet harder geraakt wordt dan nodig is. Binnen Feyenoord wordt er hard gewerkt aan de komst van een externe financierder. Dit staat los van de stadionplannen, iets dat bewust in elke persconferentie of persbericht wordt benadrukt.

Met hulp van een externe financierder hoopt Feyenoord eigenaar van De Kuip te kunnen worden én in de selectie te kunnen investeren. Als er Champions League inkomsten binnenkomen, kan de investeerder snel iets terugkrijgt voor zijn investeringen. Het vergt veel overtuigingskracht in 2020 om een (buitenlandse) investeerder in dit scenario te laten geloven.

Een belangrijke stap die dan eerst intern genomen moet worden is het terugkopen van de resterende aandelen (ca. 40% ter waarde van 30 miljoen) van de Vrienden van Feyenoord. Het zijn namelijk deze aandelen die de club voor veel grotere bedragen wil verkopen aan een externe financierder.

Feyenoord kan overigens geen investeerder aan boord halen en met dát geld de Vrienden van Feyenoord ‘uitkopen’. De club moet dat doen met zelf gegenereerd geld. Lees: transferinkomsten. Het verklaart waarom Feyenoord recent is geswitcht naar een nieuwe manier van transferbeleid voeren. Op basis van het Moneyball-principe, waar Rijnmond in december over berichtte, hoopt de club spelers te halen met een laag faalpercentage, zodat ook in Rotterdam er winst wordt gemaakt op transfers. In de zomer hoopt de club dat spelers als, bijvoorbeeld, Kökcü, Sinisterra en Berghuis dan voldoende opleveren om de gewenste organisatorische veranderingen door te voeren.

Is vernieuwbouw van De Kuip een optie binnen Feyenoord City?
Een speculatieve vraag die veel gesteld wordt, maar wel erg op de feiten vooruit loopt. In het geval van het afketsen van het stadion binnen Feyenoord City gaat de gebiedsontwikkeling op Zuid ‘gewoon’ verder. Al is dat in een flink afgeslankte vorm. Wethouder Kurvers van Bouwen zei daarover: “Ik heb geen plan B. Komt het nieuwe stadion er niet, dan valt de kurk van de gebiedsontwikkeling weg. Misschien kunnen we dan op een paar plekken bouwen, maar we zullen opnieuw naar het plan moeten kijken.”

Feit is dat Feyenoord dan blijft voetballen en daar een stadion voor nodig heeft. In dit geval: De Kuip. Dus ja: het is bijna vanzelfsprekend dat er dan ook iets aan het stadion gedaan zal worden. Maar hoe ingrijpend dat gaat zijn, hangt van veel factoren af.

Ook hierbij zijn het vooral de financiën die de grootste vraagtekens vormen. Eerder werd gesteld dat een partij als Goldman Sachs alleen geïnteresseerd zou zijn om te investeren in nieuwbouw en niet in vernieuwbouw. Kortom: de gehele zoektocht naar investeerders, architecten en bouwbedrijven moet weer van voor af aan beginnen. De stelling dat Feyenoord City ook met een verbouwde Kuip door kan gaan, is dus te kort door de bocht.

Het wachten is nu op de besluiten die in het begin van het nieuwe jaar genomen gaan worden. Dan wordt er snel meer duidelijk over Feyenoord City en welke onderdelen van die plannen werkelijkheid worden. En welke niet.

Rijnmond.nl