Wie blaast stadionplan Feyenoord City juridisch op?

Kent u die beelden van sloopflats die met explosieven worden opgeblazen? Het moment dat je de knal hoort en het gebouw nog heel even blijft staan, om daarna in een grote stofwolk voorgoed te verdwijnen. Dat moment zo vlak voor de knal, dat is zo’n beetje het punt waar de plannen voor Feyenoord City nu staan.

Het is alleen nog even wachten op iemand die de lont aansteekt. Het beoogde nieuwbouwstadion van Feyenoord heeft een prijskaartje van €450 miljoen. Maar er zitten nogal wat haken en ogen qua financiële onderbouwing. We schreven het vorig jaar allemaal al eens voor u uit. Komt er in de kern op neer dat Feyenoord een Premier League-stadion met dito prijskaartje wil hebben, terwijl de club op de Europese ranglijst een schamele middenmoter is.

Om dat financieel bol te werken moet Feyenoord in het nieuwe stadion twee keer zo veel businessseats gaan verkopen als er in de Kuip zijn. De geprognosticeerde horecaomzet is al eens naar beneden bijgesteld, maar er wordt nog steeds gerekend op flinke horeca-inkomsten. En dat terwijl niet eens duidelijk is of er wel alcohol verkocht mag gaan worden. Ook inkomsten uit Europees voetbal zijn alvast verwerkt in de begroting. Terwijl het Nederlands voetbal op de toneel nauwelijks meer een rol van betekenis speelt. Afin, hoe wankel het hele kaartenhuis is, legde econoom Tsjalle van der Burg al eens eerder uit. Afgelopen week trok hij nog maar eens aan de bel. Het stadion kan ‘de doodsteek’ worden voor Feyenoord, zei hij in het AD. In feite is het simpel: het hele plan is zo’n €200 miljoen te duur voor een club als Feyenoord. De financiële risico’s zijn te groot voor de club én de belastingbetaler, want de gemeente doet voor €135 miljoen mee in het plan.

Goldman Sachs
Maar in de coulissen staan grote bouwers al klaar om zich te pletter te factureren op dit megaproject. En dus probeert de projectorganisatie een point of no return te forceren. De eerste lening, een brugkrediet van €17 miljoen bij Goldman Sachs, is inmiddels afgesloten. Stadion de Kuip dient als onderpand. Die bruglening moet worden afgelost uit de totale financiering voor de nieuwbouw. Maar als de nieuwbouw niet doorgaat, komt dat geld er ook niet, en kon de Kuip wel eens in handen vallen van Goldman Sachs. Dat wil niemand natuurlijk, en dus is het krediet een extra stok achter de deur voor de projectorganisatie om de trein door te laten rijden.

Draagvlak brokkelt af
Maar toen de naam Goldman Sachs eenmaal viel, schrok Rotterdam wel ineens wakker. Wat wij hier al langer roepen – kappen met die waanzin, iedere aap met een telraam kan zien dat dit project te duur is – wordt nu ook door anderen ingezien. En zo zien we het draagvlak voor het project plots in rap tempo afbrokkelen. AD-columnisten (één, twee & drie), voetbal-praatprogramma’s, bestsellerschrijver Michel van Egmond bij DWDD, stadsdichters zijn allemaal tegen. Nederlandse banken twijfelen nog of ze er überhaupt wel aan willen beginnen. En deze week bleek dat veel supporters er ook wel een beetje klaar mee zijn. Want Feyenoord City zegt weliswaar de plannen te maken in overleg met de supporters. Maar die communicatie blijkt toch hoofdzakelijk eenrichtingsverkeer te zijn. De lokale politiek steekt nog steeds de kop in het zand. In een raadsvergadering van afgelopen donderdag sprak de wethouder het volste vertrouwen uit in Feyenoord City. Goldman Sachs is de beste die je kunt hebben, de kans dat die lening een probleem wordt is nul en de businesscase solide. De meeste politieke partijen slikken dat voor zoete koek. En dus is er een mooi staaltje lokale bottom-updemocratie ontstaan. Op het platform stadionopzuid.nl werken honderden vrijwilligers samen om de informatievoorziening op orde te krijgen. Ze hebben ook een manifest. En zo gaat de hele discussie precies de kant uit die stadsbestuur en Feyenoord City niet wilden: het nieuwbouwstadion wordt alsnog inzet van de verkiezingscampagne.

Noodrem
Afin, wij vroegen ons af: als die projectorganisatie nou echt niet te stoppen is, is er dan nog een noodrem waar we aan kunnen trekken? En ja, die blijkt er te zijn. We dachten daarbij even terug aan de situatie bij ADO Den Haag, waar onze vriend Ben Knüppe door de rechter werd aangesteld als interim-manager om orde op zaken te stellen. De puinzooi bij ADO was door ruzies tussen de Chinese aandeelhouder en de directie zo groot, dat de rechter eraan te pas moest komen en een onafhankelijk bestuurder moest aanstellen. Dat was een duur geintje, maar de club kwam wel in rustiger vaarwater. Bij Feyenoord kun je je ook afvragen: is het doordrijven van zo’n risicovol nieuwbouwplan, terwijl er prima goedkopere alternatieven zijn, niet ook gewoon een vorm van wanbeleid? Om dat uit te zoeken is een enquêteprocedure bij de ondernemingskamer van de rechtbank nodig. Die kan worden aangevraagd door 10% van de aandeelhouders, dan wel door de Ondernemingsraad.

Dynamiet
Lastig in het geval van Feyenoord. Want van de N.V. Feyenoord zijn 49,9% van de aandelen in handen van de Vrienden van Feyenoord (VvF), een groep rijke investeerders die de club redde. Eerder bleek al dat de VvF positief zijn over de stadionplannen. Het lastige van deze vrienden is dat ze nogal op hun privacy gesteld zijn en hun identiteit formeel niet bekend is. Of er bijvoorbeeld ook geldschieters bij zijn die zelf financiële belangen hebben bij nieuwbouw, is niet te achterhalen. De andere 50,1% van de aandelen is in handen van de Stichting Continuïteit Feyenoord. Die stichting heeft bestuurders als de hoogbejaarde oud-directeur Gerard Kerkum (87) en de iets minder bejaarde VVD-coryfee Ivo Opstelten, een lid namens de supporters en twee zakenmannen, waarvan er eentje dan ook weer bij de Vrienden van Feyenoord schijnt te zitten. Deze stichting zal de Feyenoord-directie ook niet voor de rechter willen slepen wegens wanbestuur. Toch zit er bij deze stichting zit een openingetje voor supporters om een dynamietstaaf in het Feyenoord City-plan te schuiven.

In strijd met statuten
In principe is de enquêteprocedure er alleen voor vennootschappen, maar omdat er zat bedrijfsstructuren zijn waarbij een stichting aan het hoofd van een reeks vennootschappen staat, hebben de rechtbanken in Amsterdam en Rotterdam iets op bedacht, lezen we hier. Ook bestuursleden van stichtingen kunnen worden aangesproken op wanbestuur. ‘Artikel 2:298 BW geeft de mogelijkheid de bestuurder van een stichting door de rechter te laten ontslaan op voet van – onder meer – een doen of nalaten in strijd in strijd met wetsbepalingen of de statuten’. En daar zou – bij het doordrukken van de nieuwbouwplannen – best eens sprake van kunnen zijn. ‘Van strijd met de statuten is sprake als het gedrag van de bestuurder onverenigbaar is met wat naar de bepalingen van de statuten van een behoorlijke bestuurder mag worden geëist.’ In de statuten van Stichting Continuïteit lezen we dat de stichting in feite maar één taak heeft: het voortbestaan van Feyenoord verzekeren. En precies dat voortbestaan komt mogelijk in gevaar. Kijk maar, de wetenschap zegt het zelf, en geeft er ook een college over.

null

Om zo’n procedure aan te spannen moet je wel een belang hebben. Dan gaat het erom ‘in hoeverre iemand door de uitkomst van de procedure zodanig in een eigen belang kan worden getroffen dat deze daarin behoort te mogen opkomen ter bescherming van dat belang, of in hoeverre iemand anderszins zo nauw betrokken is of is geweest bij het onderwerp dat in de procedure wordt behandeld, dat daarin een belang is gelegen om in de procedure te mogen verschijnen.’ Een juridische mond vol, maar wij hebben zo’n vermoeden dat de supporters – want zonder supporters geen voetbalclub – wel aan die definitie zullen voldoen. Pakken we de borrelnootjes er vast bij.

DasKapital.nl