Feyenoord City files, deel 3

FEYENOORD CITY FILES, DEEL 1 JORIEN VAN DEN HERIK

Rotterdamse prominenten geïnterviewd over het Feyenoord City project

‘HEB IK DAT ZO NETJES GEZEGD?’

Interview met ex-Feyenoord-voorzitter Jorien van den Herik over Feyenoord City, tweede deel

Leestijd: ca. 7 minuten

U heeft pas in uw laatste jaren de Raad van Commissarissen (RvC) erbij gekregen.

Tot 2003 was ik een ouderwetse voorzitter. De Raad van Commissarissen die toen kwam: dat paste in die periode van mijn leven helemaal niet bij mij. Het was een te grote omslag, autoritaire democratie paste me beter: ik luisterde naar iedereen maar ik nam wel zelf de beslissing en verantwoordelijkheid. Daarna werd dat anders en dat was voor mij erg wennen. Dat komt natuurlijk door eerst tien jaar op een bepaalde manier te hebben gewerkt en dan opeens moet je heel erg democratisch worden. Dat was geen succes.

Zou u dat nu wel kunnen doen, toetreden tot de RvC bij Feyenoord?

Nee, ik zou dat niet doen. Althans: dan zou het een heel nieuwe RvC moeten zijn. Niet in de huidige samenstelling. Ik zou überhaupt in de huidige organisatie geen positie willen hebben.

Wat is de reden daarvan?

Omdat er dan toch eerst een schoonmaak gehouden zou moeten worden.

Onder de Commissarissen.

Als je een trap moet schoonmaken, dan begin je bovenaan.

Eén van de dingen waar ik veel over lees zijn de stijgende bouwkosten. Feyenoord-directeur Jan de Jong zegt: ‘ik sluit een contract met een aannemer en die bouwt het stadion voor dat bedrag. Het risico ligt bij de aannemer.’ Is dat reëel?

Dat is onzin. A: de bouwprijs is nog niet bekend. En B: er is nog geen aanbesteding geweest. Als er een begroting is gemaakt destijds, dan weet je dat die prijzen nu twintig procent hoger liggen. Daar kan je vanuit gaan, minimaal. En dat houdt in dat als je toch voor de 2016-prijs wilt gaan, je fors zal moeten gaan bezuinigen. Zo makkelijk is het. En het wordt alleen maar duurder komende tijd. Als een aannemer zegt: ‘voor die prijs wil ik het maken’ dan kan je hem eraan houden. Maar er is nog geen aannemer geweest die een prijs heeft gemaakt. Ik kwam pasgeleden een grote aannemer tegen. Hij zei: ‘wij hebben ernaar gekeken, maar we zijn ervan afgebleven. Het was te veel risico.’ En toen keek hij me aan en zei hij: ‘en ik denk dat het voor de club ook te veel risico is.’ Meer heeft de man niet gezegd, maar het was voor mij voldoende.

Een landelijke speler?

Het was een hele grote. U zult begrijpen dat ik de naam niet noem.

Ik ga graag in op het mobiliteitscontract. Bezoekers moeten op afstand gaan parkeren en de helft van de huidige auto-bezoekers moet dat straks per OV gaan doen. Velen vragen zich af of dit wel realistisch is.

Nee, natuurlijk is dat niet realistisch. Ik heb eens gelezen dat er wordt verwacht dat een groot gedeelte van de mensen op de fiets komt. Dat is toch een utopie? In welke wereld leven dergelijke mensen dan?

Men is er echt van overtuigd op de Coolsingel en ook Feyenoord heeft haar toezegging gedaan.

Iedereen wil zo dicht mogelijk bij het stadion parkeren. Het is leuk om het stadion aan de rivier te bouwen, maar het beperkt je natuurlijk wel. Want zeker een kwart, dat is de waterkant, kan je afschrijven. Over het water kan je niet genoeg mensen aanvoeren. In verband met de scheepvaart is het daar sowieso al druk. Als men dus een mobiliteitsplan denkt te hebben, dan kan dat ook bij de huidige Kuip. Daar is geen verschil tussen, het is precies hetzelfde gebied. Dus kan je die afspraken ook nu al doorvoeren. En de huidige Kuip ligt dan ook nog eens tegen het spoor aan.

Men wil een Intercitystation maken bij het nieuwe stadsdeel, die gesprekken lopen al.

Dat kan je ook nu al doen bij de huidige Kuip toch? Nogmaals: ik heb geen enkel bezwaar tegen het bouwen van een nieuw stadion. Maar wees daar open en eerlijk over. Begin bij het begin en zeg dat je de Kuip gaat verlaten. Niet omdat het niet meer mogelijk is, maar omdat het niet meer in je visie op de gebiedsontwikkeling past. Als je dát zegt, dan ben je goed bezig. Dan belazer je niet de kluit, dan ben je open naar de burger toe. En dan zegt de burger: ‘ok, als we kijken naar de verre toekomst dan is dat misschien wel het beste.’ Maar dat moet je open en eerlijk zeggen, ook tegen de supporters. Dan zeg je tegen hen: ‘we doen jullie iets verschrikkelijks aan, dat realiseren we ons, maar we maken het goed met jullie.’ Maar dat is nu niet het geval. Aan de club wordt nu gevraagd om er alles aan te doen, maar dat is de omgekeerde wereld. Wees als gemeente groot en zeg gewoon eerlijk: ‘jongens, we hebben jullie nodig, we zorgen goed voor jullie’. Maar dat is niet de situatie waarin we nu leven. Want Feyenoord doet het alleen maar verkeerd volgens de gemeenteraad.

Hoe kan het dat Feyenoord zich hier niet tegen uitspreekt? Rondom die mobiliteit is het echt niet allemaal in het clubbelang.

Dat weet ik niet. Er zullen best wat mensen bij Feyenoord zijn die verplichtingen hebben naar de gemeente of een bepaalde positie hebben richting de gemeente, op basis waarvan ze zich niet hard kunnen opstellen naar de gemeente toe. Maar nogmaals: aan mij hadden ze een slechte gehad hoor. Niet omdat ik zo flink ben, maar je moet als bestuurder van een club maar aan één ding denken: het belang van de club. En dat mis ik. En dan heb ik het niet over het stadion – dat is een wezenlijk andere entiteit – ik heb het alleen maar over het belang van de club.

Bij Gudde mistte u dat of ook bij De Jong?

Ik mis dat bij Feyenoord. Alsof men bang is voor de gemeente. Terwijl de gemeente het in het buitenland alleen maar over Feyenoord heeft. De haven en Feyenoord: over meer kunnen ze het niet hebben.

Wat vindt u ervan dat een topambtenaar van de gemeente, Carl Berg, is overgestapt naar Feyenoord City?

Dat zijn toch een-tweetjes? Ik vind dat je daar niet eens een mening over moet hebben, want je weet dan toch waar je aan toe bent? Men is ook zo onhandig. Want nogmaals: Feyenoord City is niet alleen een nieuw stadion. Het is een hele gebiedsontwikkeling, het grootste bouwproject dat er komt. Indrukwekkend, het is ook hard nodig vind ik. Want als je nu Rotterdam binnenrijdt op Zuid, ziet het er niet uit daar als je naar rechts kijkt. Je denkt niet: wat kom ik nu in een geweldige stad terecht. Dat wordt meer richting centrum gelukkig beter, maar dat eerste stukje Zuid is geen uithangbord. Dus prachtig alle plannen. Maar als je een hele nieuwe woonwijk bouwt, hoef je toch niet per se een heel nieuw stadion daarbij te hebben? Nu lijkt het wel alsof het allemaal van dat stadion afhangt. En als dat zo is, nou, dan zal je er ook voor moeten betalen. En dat gebeurt niet, dat doet de gemeente onvoldoende.

Heeft u een advies voor meneer De Jong?

Ik heb een keer geluncht met Jan de Jong. Hij moet zijn eigen verantwoordelijkheid nemen en ik kan hem dingen adviseren. Maar hij moet zelf daarmee omgaan zoals hij dat zelf denkt te moeten.

En waar gingen die adviezen over?

Algemene dingen. De mensen om hem heen, de invloed van bepaalde groepen, bepaalde partijen. Dat hij daar rekening mee moet houden. Destijds speelde de inmiddels overleden Gerard Kerkum daar een heel prominente rol in. Ook met de bouw van een nieuw stadion. Ik denk dat er een aantal mensen op het sterfbed van Kerkum heeft moeten beloven dat ze voor een nieuw stadion zullen zorgen. Ik denk dat het zelfs zo ver is gegaan.

Want als je toch kijkt naar Feyenoord: we hebben hier een burgemeester Opstelten gehad. Vroeger was hij supporter van FC Utrecht en nu is hij supporter van Feyenoord. Ik ben hem in mijn tijd bij Feyenoord nooit tegengekomen, totdat hij burgemeester werd. En hij is nu de voorzitter van de Stichting Continuïteit van Feyenoord, zij bewaken het gouden aandeel. Het zal allemaal wel denk ik dan. Maar het geeft wel een beetje aan wat er allemaal speelt en ik vind dat bij een club als Feyenoord niet passen. Feyenoord is een typische volksclub. Anders dan bijvoorbeeld een club als Ajax of PSV. Deze club is ook altijd geleid door merendeel gewone mensen, gewone ondernemers. Mensen die weten wat er nodig is om geld te verdienen en die zich dan willen inzetten voor een club.

Uw interim opvolger, wijlen de heer Kerkum, kwam uit de bouwwereld. Voormolen, dacht ik.

Klopt, later TBI. En Dick van Well, hij is acht jaar voorzitter van Feyenoord geweest, komt van Dura Vermeer. Bouwers kennen elkaar goed. Vroeger zaten ze onderling het werk te verdelen. Dus ze schoven elkaar het werk toe, ze spraken af wie wat maakte en wat iedereen daarvoor zou krijgen. Zo werkte dat, dat was een goed systeem in de opbouw van Rotterdam. Maar dat is niet meer van deze tijd. Die oude generatie denkt nog wel steeds zo, daarom kennen ze elkaar ook allemaal.

Hebben de gemeente en Feyenoord elkaar op dat punt gevonden?

Feyenoord City, nogmaals ik heb het niet over het stadion, maar die gehele gebiedsontwikkeling, dat wordt het grootste bouwproject van Nederland. Daar zullen dan toch wel belangen bij spelen? Ga mij niet vertellen dat dat niet zo is. En ga me ook niet vragen welke belangen dat zijn en wie welke belangen heeft. Maar zo werkt dat. Zo werkt dat over de hele wereld trouwens hoor, echt niet alleen in Rotterdam. Als Google zich in New York zich wil gaan vestigen, zijn er ook allerlei bewegingen gaande. Zo werkt dat.

Heeft hier dan misschien een aantal Feyenoord-bestuurders zich te veel laten hangen naar belangen die niet volledig met de club samenhangen?

Het is niet uitgesloten dat die belangen voor dat hele grote project, niet altijd synchroon lopen met de belangen van de club. Heb ik dat zo netjes gezegd?

Ik vind dat heel netjes verwoord.

Het is wel duidelijk zo hoop ik. Het heeft uiteindelijk allemaal met geld te maken.

Eind december is deel twee van de lening Goldman Sachs aangeboord.

Dat maakt dan nota bene de woordvoerder van Feyenoord City bekend. Wat hebben die daar mee te maken? De 17,5 miljoen geeft toch al aan dat het geen vetpot is. Dit is alleen maar om een studie uit te voeren en het laat zien dat je zelfs hiervoor al geen geld hebt. Je wilt dus iets gaan bouwen maar je hebt geen cent te makken. Zelfs niet om de plannen uit te werken, daarvoor moet je een lening aan gaan, nota bene bij een bank in Amerika. Alleen nog maar om de plannen te maken en te bestuderen. Nou, zo doe je dat normaal niet hoor. Als ik een kantoor neer wil zetten, dan heb ik daar de financiering voor rond. En daar hoort ook het uitwerken van de plannen door een architect bij. Je gaat pas verder als dat allemaal goed gaat. Wat nu gebeurt is de omgekeerde wereld.

Los van de omgekeerde wereld: Jan de Jong stapte op een rijdende trein.

Een trein die in beweging is, maar er zit in ieder bewegend vehikel ook een rem.

Die wil hij niet gebruiken?

Weet ik niet. Misschien zijn er te weinig seinen op de weg? Het is natuurlijk niet meer dan een studie. En de uitkomst daarvan zou ook wel eens kunnen zijn dat je het niet moet doen. Of is het geen studie, staat het al vast?

Dat laatste.

Dan is het dus al zeker. Dan moet je het geen studie of projectstudie noemen. Op dat moment heb je al besloten dat je door gaat. Koste wat kost, hoe dan ook. En daar ben ik bang voor en daar verzet ik me tegen.

Dat laatste blijkt bijvoorbeeld uit de toename van de kosten. Men bezuinigt nu in het ontwerp op o.a. de materialen.

Als dat zo is, is dat niet goed en geeft dat aan dat je misschien wel moet zeggen: ‘laten we dit niet doen’. Laten we dan nog maar even doorsparen. Of laten we dan toch maar beginnen waar we hadden moeten beginnen: kunnen we de huidige Kuip niet renoveren?

Van mij mag het een ander plan zijn dan Red de Kuip, het mag ook een plan zijn van de BAM. Maar kijk ernaar, begin daar eens mee. Misschien moet je tegen BAM zeggen: ‘je had er toen geld bij willen hebben, we hebben toen nee gezegd, maar achteraf was dat een verkeerde beslissing. En hoeveel gaat het nu kosten? Het was 200 miljoen toen, hoeveel kost het nu?’. Waarom zou je dat niet doen? Het gevoel bestaat nu bij iedereen, dat dit een gepasseerd station is. Dan is mijn conclusie: dan is er dus over de hoofden van de club een besluit genomen over de club. Anderen zeggen dus iets over de club, die dicteren waar je moet gaan spelen. Ammehoela. Ik zou dat nooit accepteren. Dan zou ik zeggen: als je dat zo graag wilt, dan wil ik er wel meer beter van worden dan nu het verwijt krijgen van ‘Feyenoord doet niks’ of ‘Feyenoord mag ook wel eens iets in de PR doen’.

Kent u nog meer Feyenoorders die zich zorgen maken, die hier iets van vinden?

Ja, heel veel. Het is misschien zoals altijd, ook in de politiek. Het is de zwijgende meerderheid. Ik ben nog nooit iemand tegengekomen – en ik ga iedere discussie aan – die met mij de discussie aanging dat het goed voor Feyenoord zou zijn om dat nieuwe stadion te bouwen. Die kom ik gewoon nergens tegen.

NOOT VAN DE REDACTIE: dit interview met de heer Van den Herik is een vervolg op deel 1 van afgelopen zondag.

Jorien van den Herik (1943) is eind jaren tachtig kort president-commissaris van Stadion Feijenoord, waarna hij een jaar lang penningmeester is van de voetbalclub Feyenoord. De veertien jaar lange periode daarna is hij voorzitter van de voetbalclub (1992-2006). In die periode wordt Feyenoord twee keer landskampioen, wint vier keer de KNVB beker, twee keer de Supercup en ook nog eens de UEFA-Cup. Daarnaast neemt Feyenoord in 1994 een compleet gerenoveerd en vernieuwd stadion in gebruik. Overal waar Van den Herik kwam stond hij voor Feyenoord, het clubbelang werd door hem met verve verdedigd. Voor het eerst in jaren spreekt de GKL (Grote Kale Leider, de bijnaam die supporters hem gaven) zich weer eens uit: ‘Anderen zeggen dus iets over de club, die dicteren waar je moet gaan spelen. Ammehoela. Ik zou dat nooit accepteren.’

Afbeelding / www.defeijenoorder.nl

Bron: Stadslog.nl