Feyenoord wil een nieuw stadion bouwen. De Kuip krijgt een andere functie.
Een watertaxi scheert in het donker over de Maas, een vrachtschip vol containers tuft in stilte de rivier af, water klotst tegen de kade. Welkom op Veranda West, het gebied waar het nieuwe stadion van Feyenoord moet komen. Een vestiging van de Gamma neemt nu nog de meeste ruimte in. ‘7 dagen per week open, 4.500 m2 woon- en klusinspiratie’, meldt een billboard. Verder: een groot parkeerterrein, diverse bedrijfspanden en een tankstation. „Prachtig plekkie”, zegt een Feyenoord-fan.
Zaterdagavond, kort na de stroeve 3-1 zege van Feyenoord op De Graafschap. Een wandeling van één kilometer, van de Kuip in westelijke richting naar de locatie waar het nieuw stadion moet komen. Het machtige licht van het oude stadion kleurt de omgeving, de oever van de Maas waar het nieuwe onderkomen deels op komt te liggen lonkt. Een verkeersbord waarschuwt: rij niet de rivier in. Het gefluit van de verkeersregelaar klinkt onophoudelijk, een lang lint met koplampen beweegt traag voort, fans keren huiswaarts of koersen naar de kroeg.
Rem Koolhaas
Veranda West oogt krap voor een plek waar een hypermodern stadion met 63.000 zitplaatsen moet komen. Maar Feyenoord gelooft erin, vrijdag maakte de projectleiding bekend voor deze locatie gekozen te hebben en ze wordt daarin gesteund door het college van B en W van Rotterdam. De belangrijkste stappen moeten nog genomen worden: grondverwerving, bedrijven in het gebied uitkopen, de financiële onderbouwing rond krijgen (voor eind juni voor de gemeenteraad) en last but not least: het stadionontwerp ontwikkelen met hulp van architectenbureau OMA van Rem Koolhaas. Kosten van dit alles: nog onbekend.
Het nieuwe stadion – durf niet te spreken over de ‘nieuwe Kuip’ , want er is maar één Kuip – moet een belangrijke schakel worden in een totale gebiedsvisie in dit verrommelde gedeelte van Rotterdam-Zuid. In het project ‘Feyenoord City’ komt er ook ruimte voor winkels, woningen, kantoren, hotels en attracties. De plannen zijn veelbelovend, maar de vraag is in hoeverre Feyenoord partijen meekrijgt die willen investeren in het gebied. De verwachting is dat er pas in 2021 of 2022 een stadion staat, zei Feyenoord- directeur Eric Gudde eerder.
Eén ding is duidelijk in de huidige plannen: in de Kuip gaat Feyenoord niet meer voetballen. 79 jaar oud is hij, ver over zijn pensioen, een grote ingreep heeft hij ruim twintig jaar terug al gehad – met een overkapping. Hij kon weer even vooruit. Een nieuwe operatie (BAM-plan) mislukte vorig jaar: te complex, te duur.
Er is niet zo goed voor hem gezorgd de laatste jaren, langdurig onderhoud werd uitgesteld, in afwachting van (ver)nieuwbouwplannen. Het probleem is bekend: hij is niet meer van deze tijd, het is dringen bij de toiletten en horecapunten, er zijn te weinig businessunits, hij wordt onvoldoende geëxploiteerd waardoor Feyenoord qua omzet (vorig seizoen 62 miljoen euro) ver achterloopt op Ajax – met een omzet van 105 miljoen euro.
Trillen, grommen en zuchten
De Kuip, geen stadion in Nederland kan zo trillen, grommen en zuchten als hij. „De Kuip heeft voor zo veel mensen zo’n diepe betekenis”, zegt oud-speler en stadionspeaker Peter Houtman.
Op zijn zevende kwam hij er voor het eerst, achterop bij zijn oom op de brommer. „Ik heb in alle vakken gezeten.” Toen Houtman op de basisschool zat, tekende hij het stadion na. „Daar ben ik maanden mee bezig geweest, alle poppetjes inkleuren, ik wist alle vakken uit mijn hoofd.” En hij was dertien toen hij er voor het eerst speelde, in een jeugdwedstrijd vóór het topduel Feyenoord-PSV.
Historie in overvloed. Maar wil de club vooruit, dan moet de Kuip plaatsmaken, meent de directie. Nu is er een tussenvorm bedacht: de Kuip blijft „goeddeels behouden” en wordt „getransformeerd tot een multifunctioneel supporters-, sport-, leisure en wooncomplex”. Mogelijk komen er een museum en atletiekbaan in.
De Kuip als een bedevaartsoord voor fans, zo lijkt het. Een beetje vergelijkbaar met Highbury, het oude stadion van Arsenal. Op dat terrein staan nu flats en er ligt een gemeenschappelijke tuin – maar twee tribunes zijn behouden. Houtman: „Ik zie het wel voor me, een stadion uit 1937 dat straks anders wordt gebruikt.”
Zaterdagavond half elf, de lichten zijn gedoofd. Nog een jaar of vijf, dan kan de Kuip zich terugtrekken in zijn rustplaats – en toekijken hoe zijn opvolger het doet.