De vrees van de plannenmakers is bewaarheid: Feyenoord City is alsnog inzet van de raadsverkiezingen. De tegenstanders hopen hier garen bij te spinnen.
Het komt voor veel partijen koud uit de lucht vallen. Feyenoord City, inclusief het hypermoderne stadion aan de Nieuwe Maas, dat was toch zo goed als afgekaart?
Niet dus. Wat begon met enkele spandoeken bij de wedstrijd Feyenoord-PSV heeft nu ook de campagne van de gemeenteraadsverkiezingen bereikt. De plots oplaaiende discussie kan zomaar uitgroeien tot een ‘game changer’. Het stadiondebat is – mede door het groeiende verzet – opeens actueler dan ooit.
Tot vreugde van de uitgesproken tegenstanders van een nieuw stadion. Zij ruiken kansen. Bijvoorbeeld de PVV. ,,Geen peperdure megalomane projecten zoals Feyenoord City: wij behouden de Kuip!” zo staat op het één A4’tje tellende verkiezingsprogramma. Gretig retweet lijsttrekker Maurice Meeuwissen alle tegengeluiden.
Ook lijsttrekker Jos Verveen van het Stadsinitiatief Rotterdam wrijft zich in zijn handen. Verveen, ex-D66’er, geldt als het raadslid dat het felst ageert tegen het nieuwe stadion. Hij heeft het zelfs als een van zijn belangrijkste campagnepunten uitgeroepen, en hoopt zo op steun van het omvangrijke Legioen.
Zijn mening is ongewijzigd: ,,We maken ons hele grote zorgen over de financiële consequenties. Voor de belastingbetaler, én voor Feyenoord. Het plan is een kaartenhuis dat met elastiekjes en plakband aan elkaar zit. Wat ons betreft gaat het niet door. En die keuze leggen we graag voor aan de kiezer op 21 maart.”
Torpederen
Voor Leefbaar Rotterdam is de situatie extra pikant. Vijf jaar geleden, toen de partij nog in de oppositie zat, wist Leefbaar – samen met D66 – Het Nieuwe Stadion van VolkerWessels te torpederen. Onder meer het gebrek aan draagvlak voor dat plan (nieuwbouw op Varkenoord) werd het project fataal.
Nu zijn de rollen omgedraaid. Als leidende partij binnen het stadsbestuur geldt LR als een van de grote aanjagers van Feyenoord City. Mede hierdoor was er vorig jaar een ruime meerderheid in het stadhuis vóór een aandelenpakket van 40 miljoen euro in een nieuw stadion voor Feyenoord.
Toch slaan ze zich daarmee niet op de borst. Dat blijkt ook uit de Kieswijzer, waarin Leefbaar aangeeft ‘neutraal’ te staan ten opzichte van een kersverse voetbaltempel op Zuid. Neutraal? Is Leefbaar aan het draaien?
Absoluut niet, zegt fractievoorzitter Ronald Buijt. ,,Ik zou geen knip voor m’n neus waard zijn als ik nu, omdat er verkiezingen voor de deur staan, m’n mening ineens ga wijzigen”, benadrukt hij.
Wél wijst hij op de lange lijst voorwaarden waaraan Feyenoord moet voldoen, voordat de 40 miljoen euro naar Zuid wordt overgemaakt. Kan in het najaar niet aan die afspraken worden voldaan, dan gaat er alsnog ’n streep door de deal.
Alcohol
En, zegt hij eerlijk, de twijfels over een oplossing voor het parkeerprobleem in het gebied én de verwachte, veel hogere horeca-opbrengsten in het nieuwe stadion, zijn alleen maar toegenomen.
,,De vraag of er alcohol mag worden geschonken, is voor mij cruciaal. Maar daar wordt heel erg schimmig over gedaan. Ik was al sceptisch over de berekeningen van de horeca-omzet in het nieuwe stadion, maar als daar geen bier wordt verkocht, dan neemt mijn argwaan alleen nog maar verder toe.”
Hamvraag is of de politiek – in de termen van de tegenstanders – nog aan de noodrem kán trekken. SP-voorman Leo de Kleijn vindt van wel. ,,Er is nog op geen enkele manier groen licht gegeven”, benadrukt hij, ,,en er zijn nog voldoende momenten waarop we kunnen zeggen: niet doen. Zo moet het bestemmingsplan nog worden geaccordeerd. De raad kan wel degelijk ingrijpen.”
En áls het debat zich op weg naar 21 maart aandient, zal hij gretig meedoen aan de discussie. ,,Tuurlijk”, klinkt het. ,,En volgens mij is dat ook één van de eisen die aan Feyenoord worden gesteld. Dat met alle supporters en andere betrokkenen overleg moet zijn. Dit speelt allemaal mee in de afweging of de gemeente Rotterdam meedoet.”
PvdA’er Leo Bruijn heeft er geen behoefte aan om de discussie over het stadion opnieuw te voeren. ,,Wij hebben een besluit genomen. Daar keren we niet op terug. Feyenoord kan dat wel. Als zij beoordelen dat het niet gaat lukken, dan houdt het op. Alle stappen in het proces zijn keurig netjes vastgelegd. Dus dat debat komt heus nog wel een keertje, maar niet nu.”
CDA-lijsttrekker Sven de Langen moet niets hebben van alle mitsen en maren. Hij zegt het plan ‘volmondig te steunen’. ,,Dit voldoet aan alles wat Feyenoord en Zuid nodig hebben. De Kuip blijft behouden en krijgt een andere functie. Feyenoord kan doorgroeien. En het gebied gaat er, met alle woningbouw, gigantisch op vooruit.”
‘Uitnodiging Feyenoord City in beraad’
Feyenoord City heeft de initiatiefnemers achter Stadionopzuid.nl uitgenodigd voor een gesprek. ,,We hebben die uitnodiging in beraad’’, zegt Marijke Mulder namens de beweging, die grote vraagtekens zet bij de plannen voor Feyenoord City. Een datum voor zo’n ontmoeting is dan ook nog niet geprikt. Stadionopzuid publiceerde onlangs een manifest, waarin wordt aangedrongen op een ‘realistisch en goed onderbouwd plan, met breed draagvlak binnen het Legioen’. ,,De Kuip met z’n unieke sfeer geef je niet zomaar op. Dat doe je alleen als nieuw echt beter is’’, zo luidt de mening. Eén van de voornaamste punten is dat de toekomst van de club niet op het spel mag worden gezet. ,,De investering van het stadion mag geen molensteen om de nek van de club worden. De kosten en opbrengsten voor de club mogen ook nooit afhankelijk zijn van onzekere, risicovolle vastgoedontwikkelingen en niet-kernactiviteiten.’’ Stadionopzuid dringt er verder op aan om ‘vernieuwbouw’ van de huidige Kuip alsnog te onderzoeken. ,,Waarom dit niet zou kunnen is niet uitgelegd.’’
Is een nieuw stadion voor Feyenoord haalbaar?
Is een nieuw stadion voor Feyenoord financieel haalbaar? Om deze zorg weg te nemen, heeft Feyenoord City op de website tekst en uitleg gegeven. Er moet in totaal 422 miljoen euro op tafel komen, om het complex ‘aftrapklaar’ te krijgen. Een lening van 232 miljoen euro moet worden opgebracht door een consortium van banken. Bovendien worden er voor 100 miljoen euro aandelen uitgegeven. De resterende 90 miljoen euro komt uit eigen vermogen. Uiterlijk komende zomer moet duidelijk zijn of de plannen levensvatbaar zijn, zo valt te lezen. ,,En ook of er voldoende interesse is van banken en andere investeerders. Als dat niet zo is, wordt het project stopgezet.’’ Stadionexperts onderzoeken de komende maanden het verdienmodel van het nieuwe stadion.